چند واقعیت شنیدنی در مورد زنبور عسل


 

وجود زنبور عسل به خودی خود موجب حیرت است. همین که این حشره تا این حد می تواند برای زندگی انسان ها و دیگر حیوانات مفید واقع شود، موضوع مهمی است که جز حیرت و شگفتی چیز دیگری ندارد. شاید به همین علت باشد که زنبور را یکی از موجودات خارق العاده در دنیا می دانند.


میزان تولید عسل توسط یک زنبور 
شاید برایتان جالب باشد که بدانید هر زنبور در طول حیات خود چقدر عسل جمع آوری می کند. زنبورهای کارگری که وظیفه پرواز کردن و جمع آوری شهد گلها را دارند، در طول عمر خود کمتر از یک دهم قاشق چای خوری عسل تولید می کند. بله یعنی وقتی شما یک قاشق عسل نوش جان می کنید، حاصل تلاش 10 زنبور عسل در طول عمرشان را میل می کنید. این یعنی نیاز شدید کندو به زنبور زیاد تا بتوانند این میزان عسل را تولید کنند.

کلونی زنبور عسل به طور میانگین سالانه به 28 کیلوگرم عسل نیاز دارد. اگر این میزان عسل در کندو تولید نشود، ممکن است اتفاقات ناگواری بیافتد. همین موضوع نشان دهنده این است که تعداد زنبورها باید آنقدر زیاد باشد که بتوانند این میزان عسل را تولید و ذخیره کنند.

جمعیت میانگین کلونی زنبور عسل
می دانید هر کلونی زنبور عسل چقدر جمعیت دارد؟ هر کلونی نزدیک به 60 هزار زنبور را در خود جای داده است. زنبور ملکه وظیفه کنترل و نهادینه کردن این 60 هزار زنبور را دارد. البته این میزان میانگین است. همانطور که می دانید روزانه تعداد زیادی زنبور جدید به دنیا می آیند و تعداد زیادی نیز از دنیا می روند. با این حال تلاش می شود جمعیت کلونی زنبور عسل در حد بالایی باقی بماند تا مشکلی در مورد نقش های زنبورها ایجاد نشود.

حقایقی در مورد جفت گیری ملکه زنبور عسل
نکته جالب توجهی که در مورد زنبور عسل وجود دارد این است که زنبور ملکه تنها یک بار جفت گیری می کند. دقیقا کی؟ تنها یک هفته پس از تولد! اگر از زمان تولد ملکه بیشتر از 2 هفته بگذرد و او نتواند جفت گیری کند، دیگر نمی تواند وظایف ملکه را بر عهده بگیرد. با این حال اگر جفت گیری ملکه در این زمان محدود موفقیت آمیز باشد، دیگر نیازی به جفت گیری مجدد تا آخر عمرش نخواهد داشت و اسپرم زنبور نر در بدن او باقی می ماند.

نکته جالب توجه دیگر در مورد جفتگیری زنبور نر و ملکه این است که فقط یک زنبور نر توانایی جفت گیری با ملکه را دارد. آن زنبور نر نیز پس از جفت گیری خفه شده و می میرد. در واقع تمامی فرزندانی که از ملکه ایجاد می شوند، همگی در بدو تولد یتیم به دنیا می آیند!

میزان تخم گذاری ملکه زنبور عسل
روزانه 1500 عدد! بله درست متوجه شدید. هر زنبور روزانه نزدیک به 1500 عدد تخم می گذارد. این یعنی در طول عمر چند ساله ملکه، بیش از یک میلیون زنبور عسل از او متولد می شوند. به ظنر شما برای زنبور ملکه وقتی هم باقی می ماند؟ جواب منفی است! زنبور ملکه همواره در حال تخم گذاری است. مستخدمین او هستند که در حین تخم گذاری به او غذا یا همان ژل رویال می دهند و او را تمیز می کنند. وظایف زنبور ملکه واقعا سنگین است!

توانمندی تخم گذاری ملکه تنها بعد از 48 ساعت پس از جفت گیری شروع می شود و تا چند سال ادامه دارد. در برخی ایام سال از میزان تخم گذاری کاسته شده و در برخی ایام سال افزوده می گردد. دانشمندان بر این باورند که زنبور ملکه روزانه به اندازه وزن عادی خود، تخم گذاری می کند که در نوع خود جالب توجه است.

تقسیم وظایف در کلونی زنبور عسل
قطعا می دانید که کلونی زنبور عسل یکی از جوامع پیشرفته ای است که نقش های مختلفی برای هر زنبور در نظر گرفته شده است. نقش ملکه مشخص ترین نقش است. زنبورهای ماده دیگر به چند دسته تقسیم می شوند. برخی از آن ها وظیفه نگهبانی از کندو و وارسی زنبورهایی را دارند که از بیرون به داخل کندو می آیند. زنبوران کارگر نیز که وظیفه جمع آوری شهد و گرده و بره موم را بر عهده می گیرند.

زنبورهای نوجوان در ابتدای روزهای زندگی خود وظیفه رشد لاروها و تولید ژل رویال برای لارو و ملکه را بر عهده دارند. برخی از زنبورها نیز کارگر ساختمانی هستند و به ساخت و ساز و درزگیری از کندو مشغولند. برخی از زنبورها به طور مشخص وظیفه مومیایی کردن اجساد و خارج کردن آن ها از کندو را بر عهده دارند. زنبورهایی نیز به عنوان مستخدم ملکه در حال غذا دادن یا تمیز کردن او هستند تا به وظایف خطیر خود عمل کند.

دمای کندوی زنبور عسل
شاید برایتان جالب باشد که دمای کندو زنبور عسل، نسبتا زیاد است. این دما حدودا 34 درجه سانتی گراد معین شده و زنبورها تلاش می کنند در تمام طول سال این دما را حفظ کنند. سیستم تهویه ای وجود ندارد و همه کارها توسط خود زنبورها انجام می شود تا این دما حفظ شده و به ملکه و دیگر زنبورها آسیبی وارد نشود.

در تابستان زنبورها به کمک بال زدن، دمای کندو را پایین می آورند. اگر تابستان به زنبورستان بروید، صدای زیاد بال زدن زنبورها را نسبت به زمستان خواهید شنید. در زمستان زنبورها تلاش می کنند بیشتر به هم نزدیک شوند و دور ملکه را می گیرند تا سرما او را اذیت نکند. به طور کلی سیستم نگهداری دمای کندو، یک سیستم حرفه ای و پیچیده است که در نوع خود بی نظیر است.
زنبورهای نر بی فایده اند!

شاید در کمتر جامعه ای از موجودات زنده بتوان به نقش بی فایده موجود نر اشاره کرد. اما زنبورهای نر در واقع بی فایده ترین عناصر در کندو هستند. تنها وظیفه زنبور نر باردار کردن ملکه است. ملکه هم فقط یکبار نیز به باردار شدن و جفت گیری دارد. در نتیجه بقیه زنبورهای نر بیخود و بی جهت در کلنی زنده هستند.

به همین علت است که اصولا در فصول سرد سال، نرکشی توسط کلنی زنبور عسل اتفاق می افتد. نرکشی اقدامی است که به وسیله آن، زنبورهای ماده از شر زنبورهای نر خلاص می شوند تا آذوقه های آنها در فصل زمستان با کمبود مواجه نشود. برای این کار زنبوران نگهبان، از ورود زنبورهای نر به داخل کندو جلوگیری کرده و در نتیجه نرکشی اتفاق می افتد. البته این نکته، تنها نکته دارای بدآموزی، در زندگی زنبوران عسل است!